DÜNDEN BUGÜNE “SEMA TÖRENLERİ”

Mevlevî müziği ve Sema’nın kaybolmasını önlemek için, Şeb-i Arus törenleri uzun yıllardır Konya başta olmak üzere,  bir çok şehirde yapıla gelmiştir. Şeb-i Arus, “DÜĞÜN GECESİ” manasına gelip, Hz. Mevlâna’nın vefat ettiği güne verilen isimdir.

Şeb-i Arus törenleri 1925 yılında Tekke ve Zaviyelerin kapatılmasından önce uzun yıllar Mevlâna Dergâhı’nda ve zaman zaman da avluda icra edilmiştir. Bu tarihten sonra uzun bir müddet düzenlenemeyen törenler 1943 yılında yeniden icra edilmeye başlanmış olup, Prof. Dr. F.Nafiz Uzluk’un Konya Halkevi’nde verdiği bir konferansla tekrar hayata geçirilmiştir. Bu tarihlerde törenler sadece (sema icrası gerçekleştirilmeyen) konferanslar tarzında, başta Konya olmak üzere İstanbul ve Ankara’daki çeşitli salonlarda gerçekleştirilmiştir.

1950-1960 yılları arasında Konya Belediye Başkanlarının öncülüğünde devam eden törenler 1960-1986 yılları arasında Dr. M. Ferit Uğur ve Feyzi Halıcı’ nın başkanlığını yaptığı Konya Turizm Derneği tarafından çeşitli salonlarda ve daha çok kapalı spor salonunda icra edilmiştir. 1987-1988 yıllarındaki törenler, yine aynı şartlar altında, Konya Belediyesi tarafından düzenlenmiştir.

1989 yılından itibaren Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın himayesinde, Konya Valiliği’nin başkanlığında İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Konya Büyükşehir Belediyesi ve Selçuk Üniversitesi tarafından 10-17 Aralık tarihleri arasında birlikte organize edilmeye başlanmıştır. Bu törenlerde Sema ile birlikte çeşitli sergiler, konferanslar, sempozyum, panel ve kongre gibi bilimsel toplantılar düzenlenmiş, halkın bilgilendirilmesi sağlanmıştır.

Temeli 1993 yılında atılan Mevlâna Kültür Merkezi, 2003 yılında 59 uncu Hükümetin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ nın özel ilgisi ile Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından tamamlanmıştır. Şimdi bu kompleks uluslararası bir hüviyet kazanan Şeb-i Arus törenlerinin yapıldığı ana merkez haline gelmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü bünyesinde, 1990 yılında Mevlevî Sema Ayini’ni koruma ve yaşatmakla sorumlu olarak, bir icracı topluluk (Konya Türk Tasavvuf Müziği Topluluğu) oluşturulmuştur.

Mevlevî kültürünün ayrılmaz bir parçası olan müzik aleti ve kostümlerinin üretimi çok düzenli ve sürekli olmamakla birlikte Konya ve İstanbul’da yapılmaktadır. Konya’da yapılan Şeb-i Arus törenleri 1950–1981 yılları arasındaki programlarda, Sema öncesi kısa süreli saz eserleri icrası, ardından da Sema ayini şeklinde gerçekleştirilmekte idi. 1982 yılından itibaren ise,  uygulama formatında değişiklik yapılarak baş tarafa “Türk Tasavvuf Müziği Konseri” bölümü ilave edilmiştir. 2014 yılından buyana da Türk Tasavvuf Müziği Konseri ve Sema Ayini, törenlerin son günü olan 17 Aralık’ta Konya Büyükşehir Belediyesi Spor ve Kongre Merkezinde icra edilmektedir.