HAMİLELİK HAKKINDA “DOĞRU” BİLİNEN 10 “HURAFE”

Günümüzün anne adayları bebeğinin sağlıklı bir şekildedünyaya gelmesi için rutin kontrollerini ihmal etmiyor, gerek görsel gerekseyazılı kaynaklardan hamilelik ve bebek sağlığı hakkında doğru bilgiler edinmeyeçalışıyor.  Ancak hamilelik hakkındatoplumda hala inanılan ve sıkça kullanılan bazı hurafeler var ki bilinçli anneadaylarının bile gereksiz yere kaygıya kapılmalarına veya hata yapmalarına nedenolabiliyor.  Sahi nedir bu hurafelerindoğruları?  Acıbadem Kadıköy Hastanesi Kadın Hastalıkları Doğum  ve Perinatoloji Uzmanı Prof. Dr. Melih AtahanGüven hamilelik hakkında toplumda yerleşmişolan 'yanlış' bilgilerin 'doğru'larını sıraladı!

1.  YANLIŞ: Hamilelikte manikür-pedikür yapılmaz, saçboyanmaz

DOĞRUSU:  Sanılanın aksine steril ve hijyenik ortamdayapıldığında manikür-pedikür yaptırmanın bir sakıncası yok. Tırnağa ojesürmekle de bebeğe zararlı bir etki oluşmuyor. Hamile kalınca hemen her anneadayında “saç boyatmanın zararlı olup olmadığı” sorusu akla geliyor. Zararlıajanların bebeğe etki edebilmesi için öncelikle anne adayının kanında belli birseviyeye ulaşması ve de plasentadan geçip bebeğin kanına karışması gerekiyor.Dolayısıyla saç boyama sırasında kullanılan boyanın saç dersinden anne kanınakarışması mümkün görünmüyor veya önemsenmeyecek düzeyde olduğu düşünülüyor.Bugüne kadar saç boyama sonrası bebeğe zararlı olduğu ispatla gösterilmiş birvaka haberi de yok. Aslında dikkat edilmesi gereken nokta; kuaför salonuortamında boya kokusunu uzun süre solumamak. Bununla birlikte, bitkisel birboya ve havadar (bol oksijenli) bir ortam tercih edilmeli.

2.  YANLIŞ: Anne güzelleşirse erkek, çirkinleşirse kız olur

DOĞRUSU:  “Anne güzelleşirse erkek, çirkinleşirse kız olur.” İşte, hamilelik hurafelerinden biridaha.  Yaygın inanışın aksine anne karnınınyayvan veya sivri olması, bebeğin cinsiyetini ifade etmiyor. Anne adayınınvücut yapısına bağlı olarak (kısa veya uzun boylu olması gibi) karnın şeklideğişken olabiliyor. Cinsiyet rahme cenin yerleştiği anda belli olmakla beraberultrasonda ancak 11-12. hamilelik haftasında yüzde 90 doğruluk payı ile, 17. haftadaise yüzde 100 tespit edilerek söylenebiliyor.  

3.  YANLIŞ: 7 aylıkken doğan bebek yaşar, 8 aylık doğan bebekyaşamaz

DOĞRUSU: Doğum haftası nekadar ileri olursa, bebeğin yaşama şansı ve erken doğuma bağlı hasarlar o kadaraz oluyor. Bugün, modern yenidoğan ünitesi koşullarında, 8 aylık tabir edilen32. hamilelik haftasında doğumdan sonra bebek ölümü hemen hemen hiç  yaşanmıyor.  28-32. haftalar arası doğanlar kritik olup,asıl problem 28. hafta altında doğanlarda görülüyor.

4.  YANLIŞ: Hamileliğin 5. ayından sonra mide ekşimesibebeğin saçlarının çıktığını gösterir

DOĞRUSU: Yaygın inanışınaksine 5 aydan sonra mide ekşimesi bebeğin saçlı olduğunun bir göstergesideğildir. Hamilelikle birlikte rahmin büyümesi, mide-yemek borusu bileşkesininyer ve açısının değişmesi sonucu reflü gelişebiliyor. Şikayet, yemekten sonramide asidinin yemek borusuna kaçması ve gögüs kafesinin arkasında yanmahissedilmesi şeklinde oluyor. Sıklıkla 20. hamilelik haftasından sonra oluşuyor.

5.  YANLIŞ: Anne adayı çiğ ete dokunmamalı

DOĞRUSU:  Eğer anne adayı hamilelik öncesinde Toksoplazmaenfeksiyonu geçirmemişse, hamileliğin özellikle ilk 3 ayında bu enfeksiyonu geçirmesibebekte kalıcı sekellere neden olabiliyor. Bu sebeple anne adaylarına “çiğ etyeme, sebzeleri  iyi yıka” deniyor. Ancakçiğ ete dokunmakla bu enfeksiyonun geçtiği görülmemiş.

6.  YANLIŞ: Bebeğin suyunu arttırmak için bolca su içmeli

DOĞRUSU:  Bebeğin suyu diye ifade edilen aslında bebeğinidrarı oluyor.  Anne karnındaki bebeğin12. haftadan itibaren idrarını yapmasıyla bu amniyon sıvısı (bebeğin suyu) oluşuyor.Eğer anne adayının su kesesi açılmadıysa, su azalması sıklıkla bebekte karınçevresi küçülmesi ve gelişme geriliğiyle birlikte oluyor. Bu durumun ana sebebiise plasentanın (bebeğin eşi) bebeği yeterince besleyememesi. Böylece bebeğinkilosu ve suyu azalıyor. Anne adayının çok yemek yemesi ve çok su içmesininhiçbir faydası olmuyor. Bu durumda anne adayının hemen bir PerinatolojiUzmanına başvurması gerekiyor.

7.  YANLIŞ: Uçağa binmek, havalimanında dedektörden geçmekzararlıdır

DOĞRUSU: Anne adayıseyahat edecekse yolculuk aracı olarak en kısa sürecek olanı seçmeli. Uçakiçinde dengelenmiş bir ortam olduğu için karadaki ortamdan farklı olmuyor.Dolayısıyla hamileler erken doğumu tehdidi yoksa uçakla seyahat edebilirler.  Havalimanında  içinden geçilen dedektörler de metal tespitiiçin olup,  X ışını içermiyor ve bebeğezarar vermiyor.

8.  YANLIŞ: Ceviz, balık, folik asit bebeği zeki yapar

DOĞRUSU: Cevizde olanyüksek omega-3 düzeyi ile anne adayında kalp damar hastalıkları, diyabet riskive yüksek tansiyon riski azalıyor. Ancak bunun  bebeğin zekasına bir etkisi olmuyor. Balık daomega-3, B6, B12 ve E vitamin yönünden zengin. Özellikle Somon, uskumru, sardalye,ton balığı hamilelikte öneriliyor. Cevizde olduğu gibi beyin gelişiminde yeralan aminoaistler balıkta da bulunuyor. Beyin gelişimine faydası olmaklaberaber, zekayı artırıcı yönde bir etki yaratmıyor. Folik asit takviyesi nöraltüp defekti (belde açıklık vs) riskini yüzde 50 azaltıyor. Ancak bebeğinzekasına faydası olmuyor.

9.  YANLIŞ: Sık sık ultrason takibi yaptırmak iyidir

DOĞRUSU: Dünya SağlıkÖrgütü; hamilelik boyunca: 11-14. gebelik haftasında bebeğin Down Sendromuaçısından değerlendirilmesi  (ikilikombine test, ense kalınlığı testi), 22. haftada bebeğin anatomisinindeğerlendirilmesi  (ayrıntılı-detaylıultrason) ,  30. haftada gelişmegeriliğine bakılması ve 36. haftada genel değerlendirme olmak üzere hamilelikboyunca 4 ultrason takibi öneriyor. Dolayısıyla hamilelikte bebeğin kalp atışları izlendikten sonra 4 temel ultrason takibibebeğin sağlığı için yeterli oluyor. 15 günde bir ultrasona girerek bebeğebakılmasının hiçbir faydası olmayacağı gibi, fazla sayıda ultrason takibinedeniyle bebekte bazı risk artışlarının (ses dalgalarının bebek üzerineetkisi) oluşabileceğine dair veriler artıyor.

10.       YANLIŞ: Bebeğinburun kemiği varsa Down sendromlu değildir

DOĞRUSU: Down Sendromlubebeklerin yüzde 65’inde, yani Down sendromlu doğan her 3 bebekten ikisindebebeğin burun kemiğinin gelişimi yetersiz veya eksik oluyor. Görüldüğü gibi,hem Down Sendromlu hem de burun kemiği gelişmiş bebek olabiliyor. Anne karnındaDown Sendromu’nun yüzde 100 tanısı  ancakCVS (plasentadan örnek alma) veya amniyosentez (su alma) ile tespitedilebiliyor.